بررسی برهمکنش بین باکتریهای جداسازی شده از خاک مناطق پسته کاری استان کرمان بر روی رشد قارچ aspergillus flavus و تولید آفلاتوکسین

آلودگی میوه پسته به گونه های زهرابه زای aspergillus یکی از معضلات جامعه بشری در امر سلامت و امنیت مواد غذایی انسان و دام می باشد. به منظور ارزیابی کنترل بیولوژیکی قارچ a. flavus توکسین زا و بررسی توکسین زدایی در شرایط آزمایشگاهی، طی تابستان سال 1388 تا 1389 نمونه برداری از خاک سطحی و ریزوسفر مناطق مختلف استان کرمان، خراسان رضوی و یزد صورت گرفت. قارچ a. flavus از خاک منطقه فیض آباد نوق از توابع رفسنجان جداسازی و بر اساس خصوصیات مرفولوژیکی و میکرومرفولوژیکی شناسایی گردید. در این بررسی از 186 نمونه خاک جمع آوری شده، 160جدایه باکتریایی و 60 جدایه مخمری جداسازی گردید. بر اساس نتایج حاصل از کشت متقابل جدایه های بدست آمده با قارچ a. flavus، 30 جدایه باکتریایی و 13 جدایه مخمری که دارای خاصیت آنتاگونیستی بیشتری بودند انتخاب گردیدند. بر اساس خصوصیات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی از 30 جدایه باکتریایی بدست آمده، دو جدایه bacillus subtilis، 5 جدایه b. cereus و 23 جدایه هم به عنوان fluorescens pseudomonas شناسایی گردیدند. بر اساس نتایج حاصل از کشت متقابل بین جدایه های باکتریایی انتخاب شده با قارچ a. flavus، دو جدایه 100 و 123 از p. fluorescens با 4/71% و 8/42% به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را در جلوگیری از رشد قارچ نشان دادند. در آزمون تولید ترشحات فرار توسط باکتری بر روی رشد قارچ نیز دو جدایه 97 و 65 از p. fluorescens با 8/66% و 5/10% به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی را نشان دادند. نتایج حاصل از بررسی ترشحات غیر فرار باکتری ها در سه غلظت عصاره (5، 15 و 25% حجم به حجم) نشان داد که جدایه100 و جدایه 66 از p. fluorescens به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی را نشان دادند. در آزمون تولید آنتی بیوتیک، جدایه 38 و جدایه 123 از fluorescens p. با 8/91% و 5/10% به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی را نشان دادند. جهت بررسی بر همکنش بین باکتری 100 و قارچ a. flavus روی تولید آفلاتوکسین، نتایج حاکی از توانایی بالای این باکتری در جلوگیری از تولید آفلاتوکسین های b1 و b2 به ترتیب به میزان 4/99% و 100% بود. بر اساس آزمون کشت متقابل بین جدایه های مخمری انتخاب شده با قارچ مذکور نیز دو جدایه ye39 و ye10 با 4/60% و 7/31% به ترتیب بیشترین وکمترین بازدارندگی را از رشد قارچ نشان دادند. در آزمون تولید ترکیبات فرار توسط مخمرها، جدایه ye43 و جدایه ye15 با 5/30% و 5/12% به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی را از رشد قارچ نشان دادند. نتایج حاصل از بررسی آزمون تولید ترشحات غیر فرار مخمرها در سه غلظت عصاره (5، 15 و 25% حجم به حجم) نشان داد که جدایه ye39 و جدایه ye24 به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی را از خود نشان دادند. همچنین در آزمون تولید آنتی بیوتیک نیز جدایه ye43 و ye34 با 8/91% و30% به ترتیب بیشترین و کمترین بازدارندگی را از رشد قارچ نشان دادند. کلمات کلیدی: aspergillus flavus، bacillus subtilis، b. cereus، fluorescens pseudomonas، مخمر، آفلاتوکسین b1، آفلاتوکسین b2، کنترل بیولوژیک.